Directly go to the content
borstvoeding-moedermelk
  • Werkzame stoffen

Estradiol

Estradiol is een vrouwelijk geslachtshormoon, behorend tot de groep oestrogenen. Dit hormoon heeft een grote invloed op de vruchtbaarheidscyclus. Oestrogeen wordt door het lichaam zelf aangemaakt in de eierstokken. Als de productie van het hormoon afneemt of hapert, kan dat klachten veroorzaken. Een medicijn met de werkzame stof estradiol kan het hormoongehalte aanvullen. Hierdoor verminderen de klachten.

Geneesmiddelen met estradiol zijn verkrijgbaar in de volgende soorten en sterktes:

  • 0,5 mg, 1 mg, 2 mg (estradiol om in te nemen);
  • 10 microgram (estradiol voor in de vagina);
  • 50 microgram, 75 microgram, 100 microgram per etmaal (estradiol in pleistervorm).

U heeft voor deze medicijnen een recept van een arts nodig.

Waar wordt estradiol voor gebruikt?

Artsen schrijven estradiol voor bij overgangsklachten, hoofdpijn of migraine, botontkalking, een vertraagde puberteit (bij meisjes) en bij borstkanker.

Overgangsklachten

Rond het vijftigste levensjaar vermindert de aanmaak van oestrogeenhormonen vanuit de eierstokken. Hierdoor daalt het hormoongehalte, en dat kan verschillende overgangsklachten geven. Opvliegers zijn daar een bekend voorbeeld van, maar ook slecht slapen, stemmingswisselingen en nachtelijk zweten komen vaak voor tijdens de overgang. Doordat de slijmvliezen droger worden, kunnen er vaginale klachten optreden, zoals irritatie of pijn bij het vrijen. Een medicijn met estradiol helpt de hormonale balans te herstellen. De overgangsklachten nemen daardoor af. Een behandeling met een hormoon om overgangsklachten te verminderen wordt ook wel hormoonsuppletie genoemd.

Hoofdpijn/migraine

Rond de menstruatie verandert de hormoonspiegel. Sommige vrouwen krijgen hier hoofdpijn of migraine van. Heeft u hier regelmatig last van, dan kunt u tijdens de menstruatie een medicijn met estradiol innemen. De hormoonspiegel blijft dan stabiel waardoor de hoofdpijn- of migraineklachten afnemen.

Botontkalking (osteoporose)

Het oestrogeenhormoon zorgt er onder andere voor dat de botten stevig blijven. Als het hormoongehalte daalt, kan dit leiden tot botontkalking, ook wel osteoporose genoemd. Bij botontkalking worden de botten en rugwervels brozer. Ze kunnen daardoor sneller breken. Estradiol kan osteoporose helpen te voorkomen.

Vertraagde puberteit bij meisjes

Het oestrogeenhormoon heeft een grote invloed op de ontwikkeling van het vrouwelijk lichaam. Als de eierstokken niet goed functioneren of bijvoorbeeld niet goed zijn aangelegd, dan worden er te weinig oestrogeenhormonen aangemaakt. Hierdoor stagneert de ontwikkeling en komt de puberteit niet op gang. Meisjes worden daardoor niet ongesteld en krijgen geen vrouwelijke rondingen. Een supplement met estradiol zorgt ervoor dat de puberteit toch op gang komt.

Borstkanker

De werkzame stof estradiol kan helpen om borstkanker te bestrijden. Het hormoon remt de groei van de kankercellen. Artsen schrijven dit middel meestal alleen voor bij oudere vrouwen die de overgang achter de rug hebben.

Hoe gebruik ik het middel?

In welke vormen is de werkzame stof verkrijgbaar? 

De werkzame stof estradiol is verkrijgbaar in de volgende vormen:

  • Tablet om in te nemen. Slik de tablet door zonder te kauwen. Neem het medicijn op een vast tijdstip in.
  • Pleister. De werkzame stof estradiol wordt via de huid opgenomen in het bloed. Breng de pleister aan op een schone, droge huid op een plek onder de taille. Volg de aanwijzingen in de bijsluiter.
  • Vaginale tablet. Dit medicijn wordt vooral gebruikt bij vaginale droogheid, wat klachten als pijn bij het vrijen, jeuk en irritatie kan veroorzaken. Breng de tablet in de vagina volgens de aanwijzingen in de bijsluiter.

Hoeveel mag ik ervan innemen of gebruiken? 

Een arts bepaalt hoeveel estradiol u per dag moet gebruiken. Dat kan per aandoening verschillen.

Voor de tabletten om in te nemen gelden de volgende richtlijnen:

  • Eenmaal daags 1 tot 2 mg. Bij een vertraagde puberteit is de dosering eenmaal daags 0,5 mg.

Voor de vaginale tabletten gelden de volgende richtlijnen:

  • Begindosering: eenmaal daags 1 vaginale tablet à 10 microgram gedurende 2 weken.
  • Onderhoudsdosering: tweemaal per week 1 vaginale tablet à 10 microgram.

Voor de pleisters gelden de volgende richtlijnen:

  • Tweemaal per week 1 nieuwe pleister à 50 microgram aanbrengen.

Een arts kan de dosering na een aantal weken aanpassen.

Hoe vaak mag ik het gebruiken? 

Een arts bepaalt hoe vaak u dit medicijn moet gebruiken. Bij de meeste aandoeningen gebruikt u dit medicijn eenmaal per dag of een paar maal per week. Het kan ook zo zijn dat u na drie weken een stopweek moet inlassen, net als bij het gebruik van de anticonceptiepil. Bij hormonale migraine of hoofdpijn hoeft u het geneesmiddel alleen tijdens de menstruatie in te nemen.

Hoelang mag ik het blijven innemen?

Als u dit geneesmiddel gebruikt bij overgangsklachten of om botontkalking te voorkomen, gebruikt u het meestal niet langer dan 1 tot 2 jaar. Schrijft de arts het voor bij een vertraagde puberteit, dan moet u de tabletten waarschijnlijk uw hele leven blijven gebruiken. Medicijnen met estradiol zijn uitsluitend bedoeld voor vrouwen en zijn niet geschikt voor kinderen tenzij een arts anders adviseert.

Wat moet ik doen als ik een dosis ben vergeten?

Bij gebruik van de tabletten om in te nemen: neem de tablet alsnog in, tenzij het minder dan 12 uur duurt voordat u de volgende tablet moet innemen. Sla de vergeten tablet anders over. Bij gebruik van de vaginale tablet: bij dagelijks gebruik kunt u een vergeten tablet de volgende ochtend inbrengen. Gebruikt u de tablet tweemaal per week, dan kunt u de vergeten tablet de volgende avond inbrengen. Bij gebruik van de pleisters: breng de vergeten pleister alsnog aan op de huid en ga verder met het gebruikelijke schema.

Wat zijn mogelijke bijwerkingen?

Medicijnen met estradiol kunnen soms bijwerkingen geven. Het kan dan gaan om onder andere de volgende klachten:

Vaak

  • Doorbraakbloedingen (bloedverlies buiten de menstruaties om);
  • Irritatie op de plek waar de pleister is aangebracht (bij gebruik van de pleisters);
  • Vaginale irritatie (bij gebruik van de vaginale tablet);
  • Hoofdpijn;
  • Gespannen borsten.

Soms

  • Maagdarmklachten;
  • Duizeligheid;
  • Vocht vasthouden;
  • Hartkloppingen;
  • Vaginale schimmelinfecties.

Zelden

  • Overgevoeligheidsreacties;
  • Stemmingsveranderingen.

Zeer zelden

  • Beroerte;
  • Trombose.

Raadpleeg de bijsluiter voor een volledig overzicht van de mogelijke bijwerkingen. Krijgt u last van deze of andere bijwerkingen, meld dit dan aan een arts of apotheker.

Heeft estradiol wisselwerkingen met andere medicijnen?

Estradioltabletten en –pleisters hebben een wisselwerking met onder andere:

  • Tamofixen, anastrozol, exemestaan en letrozol (medicijnen tegen kanker);
  • Middelen tegen epilepsie (zoals fenobarbital, fenytoïne, carbamazepine);
  • Medicijnen tegen tuberculose (zoals rifampicine, rifabutine);
  • Middelen tegen hiv (zoals nevirapine, efavirenz, ritonavir en nelfinavir);
  • Kruidenmiddelen op basis van Sint-Janskruid (tegen depressie);
  • Geneesmiddelen tegen infecties (zoals ketoconazol en erytromycine).

Bij het gebruik van de vaginale tabletten is er weinig risico op wisselwerkingen. In de bijsluiter staat meer informatie over dit onderwerp.

Mag ik dit middel gebruiken als ik zwanger ben of borstvoeding geef?

Zwangerschap: gebruik dit medicijn niet als u zwanger bent of als u zwanger wilt worden. Blijkt u zwanger te zijn tijdens de behandeling, stop dan direct met het gebruik van het medicijn.

Borstvoeding: dit geneesmiddel wordt niet aanbevolen aan vrouwen die borstvoeding geven. De werkzame stof estradiol kan de productie van moedermelk verminderen. Vraag een arts of u een ander medicijn kunt gebruiken dat veiliger is.

Vruchtbaarheid: dit geneesmiddel heeft geen negatieve invloed op de vruchtbaarheid. Gebruik dit medicijn niet als anticonceptiemiddel: het is daarvoor niet betrouwbaar genoeg. Om een ongewenste zwangerschap te voorkomen moet u dus een aanvullend voorbehoedsmiddel gebruiken.

Kan ik bij gebruik van estradiol autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?

Autorijden: gebruikt u medicijnen met estradiol, dan heeft dat in principe geen effect op uw rijvaardigheid. Het hormoon geeft zelden bijwerkingen die gevaarlijk zijn bij het autorijden. Krijgt u toch klachten als duizeligheid of slaperigheid, rijd dan geen auto totdat u zich weer helemaal goed voelt.

Alcohol: sterke drank heeft geen wisselwerking met het hormoon estradiol. U hoeft dus geen rekening te houden met waarschuwingen wat betreft alcohol.

Voeding: u kunt de tabletten innemen met of zonder voedsel. Verder hoeft u nergens rekening mee te houden, er gelden geen speciale richtlijnen wat betreft voeding.

Kan ik zomaar stoppen met dit middel?

U kunt op elk moment stoppen met het gebruik van dit geneesmiddel. De werkzame stof estradiol geeft geen gewenning. Uw klachten kunnen na het stoppen wel terugkeren. Overleg daarom met een arts als u overweegt om te stoppen met het gebruik van dit medicijn.

Welke medicijnen bevatten estradiol?

Estradiol is het hoofdbestanddeel van de volgende medicijnen:

  • Estradiol (tablet om in te nemen);
  • Estrofem (tablet om in te nemen);
  • Progynova (tablet om in te nemen);
  • Zumenon (tablet om in te nemen);
  • Cetura (tblet om in te nemen);
  • Vagifem (vaginale tablet);
  • Estradiol pleister;
  • Systen (pleister).